1. Ana Sayfa
  2. YGS-İnkılap Tarihi Ders Notu

18- Sakarya Meydan Muharebesi

18- Sakarya Meydan Muharebesi
0

SAKARYA MEYDAN MUHAREBESİ

(23 Ağustos -13 Eylül 1921)

 Eskişehir yenilgisi Yunan’ı heveslendirdi.24 Temmuz’da duran Yunan ordusu son darbeyi vurmak için hazırlıklara başladı.

Amacı:

 Ankara′yı alıp milli mücadeleyi ortadan kaldırmak

 Sevr’i uygulamaya koyarak Batı Anadolu′ya sahip olmak

 Eskişehir yenilgisinin verdiği avantajla son darbeyi vurup işi bitirmek

 Mustafa Kemal 12 Ağustos’ta cepheye geldi. Burada verdiği emirlerle savaşın stratejisini belirledi.

Bu emirler:

 Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır, o satıh bütün vatandır.

 Bir birlik çekilmek zorunda kalırsa durabildiği yerde cephe tutacaktır.

 Çekilmek zorunda kalan bir birlik diğerlerine ölçü olmayacak her birlik sonuna kadar mücadele edecek.

 Mustafa Kemal düşman Sakarya Nehri’nin doğusuna geçerse vatan diye bir şey kalmayacağını biliyordu ve bunu askere anlattı ve asker de bunu çok iyi anladı.

 100 km’lik cephede Yunan’a 11 gün geceli gündüzlü saldırdı.11 günün sonunda Yunan’ın taarruz gücü kırıldı.

 11 gün de Türk ordusu saldırdı.22 geceli gündüzlü savaşın sonunda Yunan ordusu geri çekilmek zorunda kaldı.

Sonuçta:

 Türk ordusu büyük bir zafer kazandı.

 Yunan ordusu taarruz gücünü kaybetti.

 Yunan iyice desteksiz kaldı.

 Türk ordusu savunmadan taarruza geçti.

 Türk milletinin ll. Viyana’dan beri devam eden geri çekilmesi son buldu.

 Mustafa Kemal 19 Eylül 1921’de mareşal oldu.

 İngiltere ile esir değişimi yapılarak Malta’daki esirler kurtarıldı.

 İtalyanlar tamamen çekildi.

 Ankara ve Kars Antlaşmaları imzalandı.

 Türk ordusu en büyük kaybı bu savaşta verdi.

 Yunan İstanbul′a doğru Doğu Trakya’dan yapmak istediği saldırıdan vazgeçti.

 İtilaf devletleri ateşkes ve barış önerisinde bulundular.

 

KARS ANTLAŞMASI (13 EKİM 1921)

 Anadolu′da savaşlar devam ederken Rusya boş durmadı ve Kafkasları bünyesine katarak Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliğini kurdu.

 Böylece bölgede yeni bir devlet kuruldu. Moskova ve Gümrü Antlaşmaları askıda kaldı.

 Yeni bir antlaşma ile bu antlaşmaların yenilenmesi gerekiyordu ve Rusya’nın buna niyeti vardı.

 Eskişehir’de Türk ordusu geri çekilince Rusya geri adım attı.

 Sakarya’nın kazanılmasından sonra Rusya’nın iznini alan Ermenistan, Gürcistan ve Azerbaycan TBMM ile Kars Antlaşması’nı imzaladı.

 Moskova Antlaşması esas alındı ve bu devletler bu antlaşmayı onayladılar.

 2 Ocak 1922’de aynı antlaşma Ukrayna ile imzalandı.

 Böylece:

 Türkiye′nin doğu sınırı kesinlik kazandı.

 

 ANKARA ANTLAŞMASI (20 Ekim 1921)

Fransa’nın çekilmesinde:

 Fransa’nın güney cephesinde içine düştüğü zor durum

 Fransız askerlerin Urfa’da mahsur kalmasının Fransız kamuoyunu ve asker ailelerini harekete geçirip baskı yaptırması

 Fransa′nın İngiliz siyasetini benimsememesi

 TBMM’nin Yunan ve Ermenileri yenmesi

 TBMM’nin Rusya ile anlaşması

 Sakarya Zaferi’nin kazanılması

 Fransa’nın bu olaylardan sonra Türklerin zaferine inanması

 Fransızlardan gelen barış teklifini TBMM kabul etti.

 Ankara′ya gelen Fransız temsilci Franklin Bouillon antlaşmayı imzaladı.

Yapılan Ankara Antlaşmasında:

 Taraflar arasında savaş bitecek

 Her iki taraf belirlenen hatta çekilecek

 Her iki taraf genel af ilan edecek

 Ceber Kalesi Türk toprağı sayılacak

 Hatay için özel bir idare uygulanacak

Sonuçta:

 Güney cephesinde savaş bitti birlikler batıya kaydırıldı.

 Fransa TBMM’yi tanıyan ilk İtilaf devleti oldu.

 Fransa Misak-ı Milli’yi tanıyan ilk İtilaf devleti oldu.

 Fransa’nın çekilmesi ve anlaşması TBMM’ye diğerlerine karşı büyük bir avantaj sağladı.

İlginizi Çekebilir

Yazar Hakkında

Global Education

Yorum Yap