1. Ana Sayfa
  2. YGS-LYS Tarih Ders Notu

18- Başlıca İsyanlar ve Olaylar

18- Başlıca İsyanlar ve Olaylar
0

—31 MART OLAYI NEDİR?

—31 Mart Olayı : 31 Mart Olayı’nın Çıkmasında Etkili Olan Olaylar nelerdi?

—

—1. İttihat ve Terakki Partisi’nin iktidarı yeterince ele geçirememesi

—2. Ahrar Partisi’nin meşrutiyet karşıtı çalışmaları

—3. Volkan Gazetesi ve İttihad-ı Muhammedi derneğinin meşrutiyet karşıtı çalışmaları

4. Halkın meşrutiyete ve gayrimüslimlerle olan eşitliğe sıcak bakmamaları

—5. Ordudan atılan Meşrutiyet karşıtı subayların kışkırtmas

——6. Bulgaristan’ın 5 Ekim 1908’de bağımsızlığını ilan etmesi

—7. 6 Ekim 1908’de Avusturya’nın, Bosna-Hersek’i işgali

—Cem Sultan Olayı Nedir?

Cem Sultan Olayı : Fatih’in ölümü üzerine Amasya sancağında bulunan Bayezit devşirmelerin desteğiyle tahta geçti.

Konya sancağında bulunan ve Türkmenlerin desteklediği Şehzade Cem bunun üzerine taht mücadelesine başladı.
Memluklerin’de desteklediği Cem Sultan, Bursa’yı aldı ve adına para bastırıp hutbe okuttu.

1481’de Yenişehir Ovası’nda yenilen Cem, Konya’ya kaçtı.
II. Bayezit’in gönderdiği kuvvetlere yenilen Cem Sultan, önce Mısır’da Memlüklülere, ardından da Rodos şövalyelerine sığındı.
Yıllarca Avrupa’da dolaştırılan Cem Sultan, 1495 yılında Napoli’de öldü.

—

Hakem Olayı Nedir?

Hakem Olayı : Sıffin Savaşı’nda bir sonuç alınamayınca taraflar, iki taraftan da seçilecek birer hakemin kararına başvurmayı gerekli gördü.Hz. Ali’nin hakemi Ebu Musa el-Eş’ari, Muaviye’nin hakemi ise Amr İbn-ül As oldu. Hakemler Muaviye’nin entrikası sonucu onu halife seçti.

—

ÇERKEZ ETHEM AYAKLANMASI

Yunanlıların İzmir’i işgalinden sonra, Çerkez Ethem topladığı kuvvetlerle Salihli Cephesi’ni kurmuş ve kendini de cephe komutanı ilan etmişti. Ankara hükümeti Erkanıharbiye reisi İsmet Bey (İnönü), Ethem’in birliklerinin kesin olarak disiplin altına alınması için emir verdi. Batı cephesinin harekete geçtiğini gören Ethem T.B.M.M. Reisliğine Meclisi’de aşağılayan ve Mustafa Kemal’in Bilecik’ten dönerken Ankara’ya götürdüğü İstanbul Hükümetinin temsilcilerinin hemen serbest bırakılmasını isteyen bir telgraf çekti. Bunu üzerine Meclis’de Kuvayi Seyyareye karşı çıktı. Batı Cephesi komutanlığı Ethem ve Tevfik Beylerin vatana ihanet suçu işlediklerini öne sürerek teslim olmalarını istedi. Fakat mebus Reşit Bey’in de kendilerine katılmasıyla üç kardeş Uşak’ta Yunanlılarla görüştüler. Düzenli ordu İsmet Bey ve Refet Bey’ in (Bele) komutasında 1921 yılı ocak ayında Kuvayı Seyyare’nin tuttuğu Gediz-Kütahya üstüne yürüdü. Çerkez Ethem’in yanındaki kuvvet iyice küçülmüştü.1.Süvari Grubu komutanı binbaşı Derviş Bey takip ediyordu. Derviş Bey Ethem’in arkadaşı olduğu için Yunanlılara sığınmadan önce silahlarını bırakmasını sağladı.

—

 

Şeyh Bedrettin İsyanı

Çelebi Mehmed döneminde çıkmış olan, dini ve siyasi bir isyandır. Şeyh Bedreddin; kendine ait bir devlet kurmak istemiştir. Fakat isyan bastırıldı.

—Şehzade Cem Olayı

ll. Beyazıd’ın kardeşidir. ll. Beyazıd’a karşı yapılan savaşı kaybederek Sen-Jan şövalyelerine sığınmış, oradan Papa’ya gönderilmiştir. Bu olay Osmanlı Devletinin batıdaki fetihlerinin durmasına ve ll. Beyazıd’ın Şehzade Cem’i desteklediklerinden Memluklarla savaşmasına neden olmuştur.

—Patrona Halil İsyanı

Lale devrine karşı yapıldı. Lale devri bu isyan ile son buldu. lll. Ahmet öldürüldü.

—

 

Kavalalı Mehmet Ali Paşa İsyanı

ll. Mahmut döneminde Mısır valisi olan Mehmet Ali Paşa, Mora valiliği yerine Suriye ve Akka valiliğini istemesi ve bu isteğinin yerine getirilmemesi üzerine isyan etti.

Kavalalı Mehmet Ali Paşa’nın Adana’da Osmanlı ordusunu yenmesi üzene Osmanlı Devleti Rusya’dan yardım istedi. Rusya’nın İstanbul’a gelemsi üzerine İngiltere ve Fransa Osmanlı Devletinin Rusya’nın etkisine girmemesi için Osmanlı Devleti ile Kavalalı Mehmet Ali Paşa arasında Kütahya antlaşmasının imzalanmasını sağladılar. (1833) Bu antlaşmadan memnun olmayan Osmanlı Devleti Rusya ile Hünkar İskelesi Antlaşmasını imzaladı (1833) . Rusya’nın İstanbul’a gelmesi Boğazlar ve Mısır sorununu uluslararası bir mesele haline getirdi.

İngiltere ve Fransa’nın araya girmesi ile bu sorun Rusya’ya bırakılmadan çözüldü. Bu amaçla 1840 Londra konferansı düzenlenerek Mısır sorunu çözüldü. 1841 Londra Konferansı ile de Boğazlar sorunu çözüldü.

Bu olay, Osmanlı Devletinin bir valisine dahi söz geçiremediğinin anlaşılmasına yol açtı.

—Menemen Olayı

Menemen olayı. Nakşibendi tarikatına bağlı Derviş Mehmet ve kendisine katılan yandaşları, Menemen’de gösteri yapmak istediler. Menemen’de Yedek Subaylık yapan Ilkokul öğretmeni Mustafa Fehmi Kubilay (doğumu:1906) bir manga askerle gericilerin üzerine yürümek ve onları durdurmak istedi. Derviş Mehmet, Kubilay’ı şehit ettikten sonra, başını kesip bir mızrağa takarak kentin sokaklarında dolaştırdı. Bu olayda, Hasan ve Şevki isimli bekçilerimiz de şehit olmuşlardır.Orgeneral Mustafa (Muğlalı) başkanlığında kurulan özel bir mahkemede yargılanan suçlular, ölüme mahkum edilmişlerdir.

—Fetret Devri

Fetret Devri (1402-1413) : I. Bayezit’in oğullarından Süleyman Rumeli’de, Musa Bursa’da, İsa Balıkesir’de ve Mehmet de Amasya’da hükümdarlığını ilan etti.
Kardeşler arasında taht kavgası başladı ve Anadolu’nun siyasi birliği sarsıldı.
Mehmet Çelebi 1413’te kardeşlerini ortadan kaldırarak Osmanlı tahtına geçti.
Osmanlı Devleti, 11 yıl süren Fetret Devri’nde, sağlam devlet örgütü ve yerleşmiş sosyal kurumlar sayesinde yıkılmaktan kurtuldu.

 

İlginizi Çekebilir

Yazar Hakkında

Global Education

Yorum Yap