1. Ana Sayfa
  2. LYS-Matematik Ders Notu

Limit

Limit
0

A. SOLDAN YAKLAŞMA, SAĞDAN YAKLAŞMA

x değişkeni a ya, a dan küçük değerlerle yaklaşıyorsa, bu tür yaklaşmaya soldan yaklaşma denir ve  biçiminde gösterilir.

x değişkeni a ya, a dan büyük değerlerle yaklaşıyorsa, bu tür yaklaşmaya sağdan yaklaşma denir ve derscalisiyorum.com.tr biçiminde gösterilir.

B. LİMİT KAVRAMI

Limit kavramını bir fonksiyonun grafiği üzerinde açıklayalım:
derscalisiyorum.com.tr

Grafiği verilen y = f(x) fonksiyonu için, apsisleri; x = a nın solunda yer alan ve giderek a ya yaklaşan A(x1, y4) , B(x2, y3) , C(x3, y2) , D(x4, y1), … noktalarını göz önüne alalım:

Bu noktaların apsisleri olan x1, x2, x3, x4, … giderek a ya yaklaşırken, ordinatları

f(x1) = y4, f(x2) = y3, f(x3) = y2, f(x4) = y1, … giderek b ye yaklaşır.

Bu durumu; x, a ya soldan yaklaşıyorken f(x) b ye yaklaşır şeklinde ifade edebiliriz. Bu durumda,

f(x) in x = a daki soldan limiti b dir denir. Ve

derscalisiyorum.com.tr

şeklinde gösterilir.

Yukarıdakine benzer şekilde, apsisleri x = a nın sağında yer alan ve giderek a ya yaklaşan

E(x8, y5) , F(x7, y6) , G(x6, y7) , H(x5, y8) , … noktalarını göz önüne alalım.

Bu noktaların apsisleri olan x8, x7 , x6 , x5 , … giderek a ya yaklaşırken, ordinatlar f(x8) = y5 , f(x7) = y6 , f(x6) = y7 , f(x5) = y8 , … giderek d ye yaklaşır.

Bu durumu “x, a ya sağdan yaklaşıyorken f(x) d ye yaklaşır.” şeklinde ifade edebiliriz.

Bu durumda; f(x) in x = a daki sağdan limiti d dir denir. Ve

derscalisiyorum.com.tr

biçiminde gösterilir.

Kural

f(x) fonksiyonunun x = a daki soldan limiti sağdan limitine eşit ise fonksiyonun x = a da limiti vardır ve x in a noktasındaki limiti L ise, derscalisiyorum.com.trbiçiminde gösterilir. x = a daki sağ limit ve sol limit değeri, fonksiyonun x = a daki limitidir.f(x) fonksiyonunun x = a daki soldan limiti sağdan limitine eşit değil ise fonksiyonun x = a da limiti yoktur.

C. UÇ NOKTALARDAKİ LİMİT
derscalisiyorum.com.tr

f fonksiyonu [a, b) aralığından [c, d) aralığına tanımlı olduğu için, uç noktalardaki limitleri araştırılırken, sadece tanımlı olduğu tarafın limitine bakılarak sonuca gidilir.

Fonksiyonun bir noktada limitinin olması için, o noktada tanımlı olması zorunlu değildir. Buna göre,

derscalisiyorum.com.tr

Kural

derscalisiyorum.com.tr

D. LİMİTLE İLGİLİ ÖZELLİKLER

Özellik

f ve g , x = a da limitleri olan iki fonksiyon olsun.derscalisiyorum.com.tr
derscalisiyorum.com.tr

Özellik

derscalisiyorum.com.tr

Özellik

Özellik

derscalisiyorum.com.tr

Özellik

derscalisiyorum.com.tr

Özellik

derscalisiyorum.com.tr

E. PARÇALI FONKSİYONUN LİMİTİ

Özellik

derscalisiyorum.com.tr

F. İŞARET FONKSİYONUNUN LİMİTİ

Özellik

f(x) = sgn [g(x)] olsun.derscalisiyorum.com.tr
Bu sonuç genellikle doğrudur. Fakat az da olsa bu sonuca uymayan örnekler vardır.Söz gelimi, f(x) = sgn(x2) fonksiyonunun x = 0 da limiti vardır ve 1 dir.

G. TAM DEĞER FONKSİYONUNUN LİMİTİ

Özellik

 derscalisiyorum.com.tr Bu sonuç genellikle doğrudur. Fakat az da olsa bu sonuca uymayan örnekler vardır.Söz gelimi, derscalisiyorum.com.trfonksiyonunun x = 0 da limiti vardır.derscalisiyorum.com.tr

H. derscalisiyorum.com.tr NİN x = a DAKİ LİMİTİ

Özellik

derscalisiyorum.com.tr

I. TRİGONOMETRİK  FONKSİYONLARIN LİMİTİ

1. sinx in ve cosx in limiti

sinx ve cosx fonksiyonu bütün x reel değerleri için tanımlı olduğu için,

derscalisiyorum.com.tr
olur.

2. tanx in limiti

tanx fonksiyonu derscalisiyorum.com.tr olmak üzere,

derscalisiyorum.com.trkoşuluna uyan bütün x reel değerleri için tanımlı olduğu için,

derscalisiyorum.com.tr

olur.

Sonuç

derscalisiyorum.com.tr

3. cotx in limiti

cotx fonksiyonu derscalisiyorum.com.tr olmak üzere, derscalisiyorum.com.trkoşuluna uyan bütün x reel değerleri için tanımlı olduğu için,

derscalisiyorum.com.tr

olur.

Sonuç

derscalisiyorum.com.tr

J. BELİRSİZLİK DURUMLARI

derscalisiyorum.com.tr

belirsizlikleriyle karşılaştığımızda aşağıda verilen yöntemler kullanılarak limit hesaplanır. Bu limitler türevin içinde vereceğimiz L’Hospital kuralıyla da hesaplanabilir.

Kural

derscalisiyorum.com.tr

Kural

m, n Î N olmak üzere, derscalisiyorum.com.trolur.

Kural

a > 0 olmak üzere, ¥ – ¥ belirsizliği olan limitler, derscalisiyorum.com.trkuralını kullanarak hesaplanabilir.

Kural

 derscalisiyorum.com.tr Buna göre, 0 × ¥ belirsizliği derscalisiyorum.com.tr veya derscalisiyorum.com.trbelirsizliğine dönüştürülerek sonuca gidilir.

Kural

derscalisiyorum.com.tr

 

İlginizi Çekebilir
matematik.jpg

Yazar Hakkında

Global Education

Yorum Yap