1. Ana Sayfa
  2. YGS-LYS Kimya Ders Notu

17- Alkoller

17- Alkoller
0

Hidrokarbonlardaki hidrojen unun bir ya da farklı C daki birkaçının çıkarılıp yerine –OHkökünün bağlanmasıyla oluşan bileşiklerdir.

Genel formülü R–OH dır.

Molekülde bulunan OH grubunun sayısına göre 2 ye ayrılırlar:

1. Mono Alkoller

Yapısında 1 tane OH grubu bulunduran bileşiklerdir. OH grubunun bağlı olduğu C una göre üç değişik şekilleri vardır.

a. Primer (Birincil) Alkol

–OH grubunun bağlı olduğu C unda iki tane hidrojen u varsa, alkol primerdir.

2 fonksiyonel Alkoller Ders Notu

b. Sekonder (İkincil) Alkol

-OH grubunun bağlı olduğu C unda bir tane hidrojen u varsa, alkol sekonderdir.

3 fonksiyonel Alkoller Ders Notu

c. Tersiyer (Üçüncül) Alkol

–OH grubunun bağlı olduğu C unda H u yoksa, alkol tersiyerdir.

4 fonksiyonel Alkoller Ders Notu

2. Poli alkoller

Yapısında birden fazla OH grubu bulunduran bileşiklerdir.

5 fonksiyonel Alkoller Ders Notu

Etandiol               Propantriol

(özel adı glikol)    (özel adı gliserin)

İsimlendirme yapılırken aynı sayıda karbon u bulunduran alkanların sonuna -ol eki getirilir ya da alkil’in sonuna alkol getirilir.

CH3 – OH Metanol(Metil alkol)C2H5 – OH Etanol(Etil alkol)

6 fonksiyonel Alkoller Ders Notu

NOT: Sistematik isimlendirme yapılırken OH grubuna yakın olan C undan numaralamaya başlanır.

7 fonksiyonel Alkoller Ders Notu

Aynı karbon sayılı bir alkolün primer, tersiyer ve sekonder şekilleri birbirlerinin izomeridir.

ALKOLLERİN ELDESİ

  1. Alkenlere H2O katılmasıyla alkoller elde edilir.

Katılmada markow nikof kuralı geçerlidir.

8 fonksiyonel Alkoller Ders Notu

  1. Alkil halojenürlerin seyreltik KOH veya NaOH çözeltisi ile ısıtılmasından9 fonksiyonel Alkoller Ders Notu
  2. Aldehit, keton ve karboksilli asitlerin indirgenmesinden.Bu reaksiyonlar çift yönlü olarak gerçekleşirler.10 fonksiyonel Alkoller Ders Notu

Tersiyer alkoller yükseltgenemez.

Bu madde ile ilgili olarak denklemler bizim şu yorumları yapmamızı sağlar.

  1. Primer alkoller bir kademe yükseltgenirse aldehitleri, 2 kademe yükseltgenirse karboksilli asitleri oluşturur.Tersten bir ifadeyle karboksilli asit 1 kademe indirgenirse aldehit, 2 kademe indirgenirse primer alkoller elde edilir.
  2. Sekonder alkoller yalnızca 1 kademe yükseltgenebilir. Ketonların indirgenme ürünü sekonder alkoldür.
  1. Grignard bileşiği kullanılarak
  1. Formaldehit + R – MgX ® Primer alkol
  2. Aldehit + R – MgX ® Sekonder alkol
  3. Keton + R – Mg–X ® Tersiyer alkol

ALKOLLERİN REAKSİYONLARI

  1. Alkollerin tamamı Na, K gibi alkali metallerle reaksiyona girerek H2açığa çıkarırlar.
    11 fonksiyonel Alkoller Ders Notu
  1. İki mol mono alkolden, 1 mol H2O çekilerek 1 mol eter elde edilir.12 fonksiyonel Alkoller Ders Notu13 fonksiyonel Alkoller Ders Notu
  1. 1 mol alkolden, 1 mol su çekilmesiyle alkenler elde edilir.
İlginizi Çekebilir

Yazar Hakkında

Global Education

Yorum Yap