1. Ana Sayfa
  2. YGS-LYS Kimya Ders Notu

22- Karboksilli Asitler

22- Karboksilli Asitler
0

KARBOKSİLLİ ASİTLER

Yapılarında karboksil 34 fonksiyonel Karboksilli Asitler Ders Notu grubu bulunduran bileşiklere karboksilli asitlerdenir.

Karboksilli Asitler

a. Yapısında bulundurdukları —COOH grubu sayısına göre:

1. Mono karboksilli asitler

Yapılarında 1 tane —COOH grubu bulunduranlar

2. Poli karboksilli asitler

Yapılarında birden fazla —COOH grubu bulunduranlar.

2 tane —COOH grubu bulunduranlara di karboksilli asitler 3 tane —COOH grubu bulunduranlara tri karboksilli asitler adı verilir.

b. Yapılarında —OH ya da —NH2 bağlı olanlar

1. —COOH grubu yanında —OH grubu da bağlı ise oksi asitler adı verilir.

2. —COOH grubu yanında —NH2 grubu da bağlı ise amino asitler adı verilir.

Mono karboksilli asitlerin genel formülleri 35 fonksiyonel Karboksilli Asitler Ders Notu şeklindedir. CnH2nO2 kuralına uyar.

İsimlendirme yapılırken aynı sayıda karbon u bulunduran alkanların sonuna “oik asit” eki getirilir.

R grubu dallanmış bir hidrokarbon ise, karboksil grubunun bulunduğu karbon una birinci karbon numarası verilerek diğerleri numaralandırılır.

Ayrıca COOH grubundan sonraki 2. karbon una a, 3. karbon una b, 4. karbon una g harfleri verilerek de isimlendirme yapılır.

36 fonksiyonel Karboksilli Asitler Ders Notu

Poli asitler ise şöyle isimlendirilir;

37 fonksiyonel Karboksilli Asitler Ders Notu

Karboksilli Asitlerin Genel Elde Edilişleri

1. Primer alkollerin iki derece yükseltgenmesinden

Primer alkoller bir derece yükseltgenirse aldehitler oluşur. Aldehitler yükseltgenirse karboksilli asitler oluşur. Yani primer alkoller 2 kademe yükseltgenirse karboksilli asitler oluşur.

38 fonksiyonel Karboksilli Asitler Ders Notu

2. Grignard Bileşiklerinden

39 fonksiyonel Karboksilli Asitler Ders Notu

3. Karboksilli Tuzlarından

R—COONa + HBr ® R—COOH + NaBr

Karboksilat Tuz          Karboksilli Asit

Karboksilli Asitlerin Özellikleri ve Reaksiyonları

  1. Karboksilli asitlerin molekülleri arasında dihidrojen bağı vardır. Bundan dolayı aynı karbon sayılı, eter, aldehit, keton ve alkollerden daha yüksek sıcaklıkta kaynarlar.
  2. Su ile hidrojen bağı oluşturabildiklerinden suda kolayca çözünürler. Ancak zayıf asit olduklarından suda az iyonlaşırlar. Molekül ağırlığı arttıkça iyonlaşma % leri azalır.
  3. Homolog sıra oluşturabilirler.
  4. Aktif metallerle H2 gazı açığa çıkarırlar.
    Alkoller yalnızca K ve Na gibi metallerle tepkime verirler. Asitler ise K, Na, Mg, Zn…… gibi metallerle de tepkime verirler. Bu özellik Karboksilli asitleri alkollerden ayırır.

R—COOH + Na ® R—COONa + 40 fonksiyonel Karboksilli Asitler Ders NotuH2

K. asit                         Tuz

2R—COOH + Ca ® (R—COO)2 Ca + H2

  1. Karboksilli asitler, bazlarla nötürleşme tepkimesi verirler.

R—COOH + NaOH ® R—COONa + H2O

Asit                             Tuz

41 fonksiyonel Karboksilli Asitler Ders Notu

  1. Karboksilli asitler, karbonatlı (Na2CO3, MgCO3…) tuzlarla tepkime verirler.

2R—COOH+CaCO3 ® Ca(R—COO)2(g) + CO2 + H2O

  1. Asitin karboksil grubundaki OH grubu çıkarılırsa kalan kısma açil grubu denir.

42 fonksiyonel Karboksilli Asitler Ders Notu

  1. Karboksilli asitler, alkollerle esterleri oluştururlar.

43 fonksiyonel Karboksilli Asitler Ders Notu

Yağ Asitleri

Yağ asitleri çift ve yüksek karbon sayılı karboksilli asitlerdir.

Doymamış yağ asiti dendiğinde alkil grubunda en az bir tane çift bağ bulunduran yağ asitleridir. Bu asitler oda sıcaklığında sıvı haldedir.

NOT: Adipik asidin hegzametilen diamin ile kondensasyonu sonucu naylon oluşur.
İlginizi Çekebilir
wp-1489230094595.jpg

Yazar Hakkında

Global Education

Yorum Yap