1- Kuvvet 

​KUVVETLER:

Duran cisimleri harekete başlatan, hareket halindeki cisimleri durduran cisimleri hızlandıran ve biçiminde de değişiklik yapabilen etkiye denir.
Kuvvet vektörel bir büyüklüktür. Dolaysıyla vektörlerin tüm özellikleri kuvvetler için geçerlidir.

Kuvvet dinamometre ile ölçülür.SI birim sisteminde kuvvet birimi newton (N) dur.

Dinamometre:Kuvvet dinamometre denilen kantarla ölçülür.. Esnek yaydaki uzama miktarı, dinamometreye asılan cismin ağırlık kuvveti ile doğru orantılıdır. Dolayısıyla yaydaki uzama, kuvvetin büyüklüğünün bir ölçüsü olarak alınabilir. Örneğin 10 N ağırlıklı cisim asıldığında yay 1 mm uzuyorsa, 50 N ağırlıklı cisim asıldığında yay 5 mm uzayacaktır.Ağırlık bir kuvvet olduğundan, kütlesi m olan bir cismin ağırlığı G = mg dir. Buradaki g yerçekimi ivmesi olup ölçümün yapıldığı yere göre değişebilmektedir.

Bileşke Kuvvet:

Bir cisme etki eden kuvvetlerin toplamı bileşke kuvvet veriri. Bileşke kuvvet R sembolü ile gösterilir. Bileşkeyi oluşturan kuvvelerin her birine bileşenler veya bileşen kuvvet denir.

a) Aynı Doğrultudaki Kuvvetlerin BileşkesiEğer aynı noktaya uygulanan kuvvetlerin yönleri (doğrultuları) aynı ise direk toplama işlemi yaparak bilkeyi bulabiliriz.
R = F1 + F2 dir.Bu durumda kuvvetler arasındaki açı a = 0° olduğundan bileşke kuvvetin şiddeti maksimum değerde olur.Eğer aynı noktaya uygulanan kuvvetlerin doğrultuları birbirine zıt ise (180°) direk çıkarma işlemi yapılarak bileşkeyi bulabilir.R = F1 – F2 dir. Kuvvetler zıt yönlü iken aralarındaki açı a = 180° olduğundan bileşke kuvvetin şiddeti minimum değerde olur.

b) Kesişen Kuvvetlerin BileşkesiDoğrultular bir noktada kesişen kuvvetlere kesişen kuvvetler denir.Kesişen iki kuvvetin bileşkesini paralel kenar kuralıyla bulmak oldukça kolaydır. Ayrıca uç uça ekleme yöntemi ile de bulabilirsiniz..
Kuvvetlerin şiddetleri F1 ve F2, aralarındaki açı a ise, bileşke kuvvetin şiddeti bağıntısından bulunur.
NOT:ÖSS sınavında gelen sorularda bu bağıntı kullanılarak soru gelmektedir.Ancak bu bağıntı çıkarılan özel durumlarla ilgili sorular gelmektedir

1. Verilen iki bileşke kuvveti birbirine eşit ve aralarındaki açı 60° ise bileşke kuvvet;a = 60° ise, bileşke kuvvetin şiddeti

2. Eşit büyüklükteki kuvvetler arasındaki açı,a = 120° ise bileşke kuvvetin şiddeti kuvvetlerden bir tanesinin şiddetine eşittir.

3. F1 ve F2 kuvvetleri arasındaki açı 90° ise, bileşke kuvvetin şiddeti pisagor bağıntısından bulunur.Eğer kuvvetlerin şiddetleri eşit ise, bileşke kuvvetin büyüklüğü

Kuvvetlerin Dengesi

Cismin bir noktasına aynı doğrultulu eşit şiddette ve zıt yönde iki kuvvet uygulandığında, bu kuvvetler birbirini dengeler. Yani bu kuvvetlerin bileşkesi sıfır olur.

Buna göre, bir cisme uygulanan bütün kuvvetlerin bileşkesi sıfır ise cisim dengededir. Cismin dengede olması demek ya durması, ya da sabit hızla gitmesi demektir.

Şekildeki cisme F1 ve F2 kuvvetleri uygulandığında cismin dengede kalabilmesi için, bileşke kuvvetin uygulandığı noktaya bileşke kuvvete eşit şiddette ve zıt yönlü bir kuvvet uygulanmalıdır. Bu kuvvete dengeleyici kuvvet denir.

Bir cismin dengede kalabilmesi için uygulanan kuvvetlerin bileşkesi sıfır olmalıdır. SF = 0 olmalıdır. Ayrıca kuvvetler x ve y eksenlerine bileşenler ayrılarak taşınırsa, x ve y eksenlerindeki kuvvetlerin bileşkesi ayrı ayrı sıfır olmalıdır. SF_x = 0, SF_y= 0 olmalıdır.

Lami TeoremiKesişen üç kuvvet dengede ise,kuvvetlerin, karşılarındaki açıların sinüslerine oranı sabittir.Buna göre;

Bu bağıntıya göre, kesişen üç kuvvet dengede ise, küçük açının karşısındaki kuvvet büyük, büyük açının karşısındaki kuvvet ise küçüktür.

Etki – Tepki PrensibiHer etkiye karşı eşit ve zıt yönlü bir tepki uygulanır. Etki kuvvetinin büyüklüğü ile tepki kuvvetinin büyüklüğü eşit fakat zıt yönlüdür. Şekildeki cisim, zemine ağırlığı kadar bir etki uygularsa, zeminde cisme o büyüklükte bir tepki kuvveti uygular.
Fetki = – Ftepki G = – N dir.Şekildeki ip iki ucundan eşit büyüklükteki F kuvvetleri ile çekilirse, ipteki gerilme kuvveti yine F olur. Ayrıca ipin bütün noktalarındaki gerilme kuvveti aynı değerdedir.

Maddelerin Esnekliği

Maddeler üzerine bir kuvvet uygulanırsa şekillerinde az veya çok bazı değişmeler olur. Esnek bir yay iki ucundan çekilirse uzar, iki ucundan sıkıştırılırsa kısalır. Sünger gibi esnek cisimlerin şeklinde daha fazla değişme olur. Çelik çubuğun bir ucu sabitlenip diğer ucundan bir kuvvet uygulanırsa çubuk eğilir, kuvvet kaldırılırsa, eski halini alır. Cisimlerin şekillerini değiştirici kuvvet ortadan kaldırıldığında tekrar eski halini alan maddelere esnek maddeler denir.

Şekildeki metal telin bir ucu duvara sabitlenip diğer ucuna cisimler asıldığında veya kuvvet uygulandığında, telde uzama olur.

Teldeki uzama miktarı,

a) Telin boyu ile doğru orantılıdır.

b) Telin kesit alanı ile ters orantılıdır.

c) Telin ucuna uygulanan kuvvet ile doğru orantılıdır.

d) Uzama miktarı ayrıca telin cinsine de bağlıdır.

Örneğin, ilk boyu ve kesit alanı aynı olan çelik ve bakır tele aynı büyüklükte kuvvet uygulanırsa, bakır tel çelik tele göre daha fazla uzar.